Ontwikkelingen agrarische grondmarkt 2023

Voor u als agrarisch ondernemer is uw grondpositie zeer belangrijk. De grondmarkt is volop in beweging. U vraagt zich vast af hoe de landelijke cijfers en ontwikkelingen zich verhouden ten opzichte van de grondmarkt in uw eigen regio. Als betrokken makelaarskantoor hebben wij deze cijfers en de regionale ontwikkelingen goed in beeld. We bespreken ze graag met u aan de keukentafel.

Hoe heeft de grondmarkt zich de afgelopen jaren ontwikkeld en wat zijn de verwachtingen voor dit jaar? Hierin zijn wij regionaal grote verschillen. Deze verschillen worden onderstreept door de laatste kwartaalcijfers van het Kadaster, welke op 30 januari 2023 zijn gepubliceerd.

De gemiddelde agrarische grondprijs loopt in het 4e kwartaal van 2022 uiteen van € 56.800,- in Friesland tot € 153.800,- per hectare in Flevoland (kaart 3). In de overige provincies varieert de grondprijs in het 4e kwartaal van 2022 tussen € 65.800,- (Gelderland) en € 85.200,- per hectare (Zeeland).

Grondmarkt in Groningen, Friesland en Drenthe

In de provincie Drenthe is de gemiddelde agrarische grondprijs in het 4e kwartaal van 2022 met 4% toegenomen, terwijl die in Groningen en Friesland nagenoeg gelijk is gebleven.

Grondmarkt in Overijssel, Flevoland en Gelderland

In de provincies Flevoland en Overijssel is de gemiddelde agrarische grondprijs in het 4e kwartaal van 2022 met respectievelijk 4% en 3% gestegen, terwijl die in Gelderland met 3% is gedaald.

Grondmobiliteit

In het vierde kwartaal van 2022 is 11.000 hectare landbouwgrond verhandeld, dit komt neer op1.400 hectare en 15% meer dan in hetzelfde kwartaal van 2021. In heel 2022 is 30.800 hectare grond verhandeld. Dat is 6% procent minder dan in 2021, toen werd er 32.700 hectare overgedragen. De relatieve grondmobiliteit, dat is de verhandelde oppervlakte afgezet tegen het areaal landbouwgrond, kwam in 2022 uit op 1,71% tegen 1,81% in 2021.

Bosgrond en natuurgrond

De prijs van bosgrond steeg in de afgelopen 10 jaar met bijna de helft, van gemiddeld € 14.800,- in 2012 naar € 21.600,- per hectare in 2022. De grootste toename van de prijzen van bosgrond vonden afgelopen jaar plaats. Rekening houdend met de inflatie is de reële prijs van bosgrond tussen 2012 en 2022 met ruim 10% gestegen. De grondprijzen van andere soorten natuurgrond lopen sterk uiteen, in de afgelopen 10 jaar van gemiddeld € 9.000,- voor zand tot ruim € 35.000,- per hectare voor natuurlijk grasland. Deze prijzen zijn meer indicatief, omdat er nauwelijks in deze gronden wordt gehandeld.

Toekomstperspectief van de grondmarkt

Hoe de grondprijzen zich verder zullen gaan ontwikkelen in 2023 en daarna hangen sterk af van een aantal factoren, zoals;

• Politiek beleid omtrent uitkoopregelingen, NB vergunningen, PAS-melders en het stikstofbeleid.
• Impact van het nieuwe GLB beleid
• De uitwerking van het 7e actieprogramma Nitraatrichtlijn
• Afschaffen van derogatie

De onzekere situatie rondom politieke beleidskeuzes en de invoering van nieuwe kaders dragen niet bij aan het perspectief voor de agrarische sector. Het zet momenteel juist de rem op de verkoop en aankoop van agrarisch vastgoed. Echter, deze onzekere tijd biedt ook juist kansen voor zowel verkopers als kopers. Er is vanuit de markt vraag naar courante bedrijven en percelen landbouwgrond. Deze vraag is groter dan het aanbod.

Met het oog op de grondgebondenheid en de afschaffing van de derogatie zijn melkveehouders op zoek naar extra grond. De afbouw hiervan begint in 2023, totdat in 2026 de mogelijkheid voor derogatie zal stoppen. Dit zorgt ervoor dat er minder mest kan worden afgezet op landbouwgrond en de afzetkosten voor verwerking kunnen stijgen. Dit kan er toe leiden dat melkveehouders landbouwgrond proberen aan te kopen of een samenwerking aan gaan met akkerbouwbedrijven om mest af te zetten. Dit geldt ook voor de intensieve veehouderij sectoren. Voor deze bedrijven is het gunstig om landbouwgrond aan te kopen in verband met de mestafzetmogelijkheden, alhoewel dit niet op grote schaal gebeurt.

Ook zien we dat akkerbouwers op zoek zijn naar extra landbouwgrond. De uitwerking van onder andere het 7e actieprogramma Nitraatrichtlijn is hier het directe gevolg van. Voor akkerbouwers was 2022 een goed teeltjaar. Ze zijn bereid hier afstanden voor af te leggen indien het grote en kwalitatief goede blokken landbouwgrond zijn.

Ondanks de onrust in de markt is er geen dalende trend te zien. Sterker nog, door de sterke bedrijfsresultaten in veel agrarische sectoren en de krappere markt is de waarde van agrarisch vastgoed gestegen. De verwachting is dan ook dat de stijgende lijn van 2022 zal worden voortgezet in 2023.

Ontwikkelingen op de grondmarkt gaan hand in hand met perspectief voor de sector!.

Benieuwd naar de grondmarkt in uw eigen regio? Schelhaas makelaardij gaat graag vrijblijvend met u in gesprek.